Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” otrzymało ok. 770 tys. zł dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na współfinansowanie projektu LIFE „Ochrony susła moręgowanego na północno-zachodnim skraju jego zasięgu”. Gatunek ten jest umieszczony w Dyrektywie Siedliskowej Unii Europejskiej – podstawie europejskiego systemu ochrony przyrody Natura 2000. Znajduje się także na Czerwonej Liście gatunków zagrożonych wyginięciem IUCN. Jako rodzimy ssak w Polsce, wymaga pilnych działań ratunkowych.
Projekt jest częścią większego przedsięwzięcia, realizowanego również na terenie Słowacji i Republiki Czeskiej, w ramach dofinansowania uzyskanego z Programu LIFE. Dotacja NFOŚiGW wspiera natomiast działania realizowane na obszarze Polski. Ogólnym celem inicjatywy jest poprawa stanu ochrony susła moręgowanego. We wszystkich trzech krajach ochrona tego gatunku jest obecnie oceniana jako niedostateczna. Zaplanowane działania mają powstrzymać spadek liczebności populacji susła i kurczenie się obszaru jego występowania, a z czasem doprowadzić do znacznej poprawy sytuacji tego gatunku. Na Słowacji działania w części wzorują się na wcześniejszych polskich doświadczeniach. W Czechach stanowią przygotowanie do szerszych aktywności z zakresu ochrony czynnej. W obu tych krajach przeprowadzone zostaną także badania genetyczne, które w Polsce miały miejsce we wcześniejszych latach. Wsparte finansowo przez NFOŚiGW przedsięwzięcie jest kontynuacją programu „Suseł”, realizowanego od 15 lat przez PTOP „Salamandra”. Program doprowadził do odtworzenia występowania susła, po tym jak gatunek ten wymarł w naszym kraju pod koniec lat 70-tych poprzedniego wieku. Doświadczenia zdobyte podczas jego realizacji przydają się w krajach współrealizujących projekt.
W ramach realizacji projektu – o koszcie całkowitym ok. 2,2 mln zł – zaplanowano m.in. zakup (lub dzierżawę na okres co najmniej 20 lat) gruntów mających strategiczne znaczenie dla ochrony susła. Da to możliwość odtworzenia jego ostoi i zwiększenia liczebności nawet o 50%. Utworzone siedliska będą pielęgnowane i poprawiane m.in. przez wzbogacanie pokrywy roślinnej, co będzie sprzyjać także poprawie bazy pokarmowej susłów. Na obszarach projektu, przy utrzymaniu stabilnych warunków siedliskowych, z czasem powstawać będą nowe kolonie ssaków. Docelowo doprowadzić ma to do spontanicznego (lub tylko częściowo wspomaganego) rozprzestrzeniania się gatunku.
Aby zapewnić długotrwałe, pozytywne efekty przedsięwzięcia i zwiększyć świadomość społeczeństwa prowadzone będą działania edukacyjne dla różnych grup odbiorców. W przypadku ogółu społeczeństwa będzie to polskojęzyczna wersja popularnonaukowego filmu o suśle moręgowanym, strona internetowa, kampanie medialne i tablice edukacyjne. Głównie do społeczności lokalnych będą kierowane różne wydarzenia edukacyjne i udostępnione wieże obserwacyjne. Do specjalistów kierowany będzie przekaz w sformalizowanej formie prezentacji lub publikacji naukowych.
Aktywności przewidziane w ramach projektu, potrwają do końca 2027 r.
Suseł moręgowany jest zwierzęciem żyjącym kolonijnie. Prowadzi dość niezwykły i sezonowy tryb życia. Już pod koniec lata przygotowuje się do przetrwania zimy. Sukcesywnie wzmacnia wtedy zapasy tłuszczu oraz masę mięśniową. Zimą w stanie hibernacji, populacja susłów śpi w indywidualnie przygotowanych norach (ich metabolizm zwalnia – temperatura ciała obniża się do ok. 2°C, a serce spowalnia swoją pracę). Bez pobudki zwierzęta te potrafią przespać nawet 8 miesięcy.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
https://www.nfosigw.gov.pl/
