Dlaczego warto wykonać analizę chemiczną gleby?

02-07-2022

Analiza gleby jest niezbędna do właściwej oceny kondycji ziemi i prawidłowego zaplanowania nawożenia. Jest to ważne nie tylko z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ ceny nawozów stale rosną, ale także ze względu na uzyskanie założonych plonów.

Gleby w Polsce w większości przypadków mają zbyt niski odczyn pH, są ubogie w podstawowe składniki mineralne, czyli potas, fosfor, magnez i mikroelementy. Stąd też nawożenie jest niezbędne, ale tylko przy zastosowaniu odpowiednich, dostosowanych do rodzaju gleby, nawozów. Odpowiednio dobrać nawozy można tylko na podstawie badań gleby.

Wyłącznie prawidłowe nawożenie może zapewnić efektywny plon. Polega ono na uwzględnieniu zapotrzebowania roślin na składniki mineralne oraz zasobności gleby. Stosowanie nawozów bez badań chemicznych nie zapewni plonów na oczekiwanym poziomie.

Właściwe dawkowanie nawozów

Bez przeprowadzenia analizy gleby nie jest możliwe ustalenie właściwych dawek nawozów. Nie można opierać się na zapotrzebowaniu roślin, nie odnosząc się do zasobów gleby. Analizę gleby najlepiej wykonać po żniwach albo wczesną wiosną. Za dobrą praktykę uważa się pobieranie próbek i badanie gleby z każdego pola, przynajmniej co 4 lata. Warto jednak wykonywać je częściej w celu porównaniach właściwości gleby na przestrzeni lat.

Badanie jakości gleby jest bardzo istotne przed wysiewem rzepaku i pszenicy, ponieważ rośliny te potrzebują do wzrostu nie tylko składników mineralnych, ale także odpowiedniego pH. Dlatego w tym przypadku powinno stosować się nawożenie przedsiewne.


Przed pobraniem próbek powinien zostać wykonany szkic pól przeznaczonych do badań wraz z otoczeniem. Do tego celu można wykorzystać wyrysy geodezyjne. Na polach trzeba zakreślić zasięg powierzchni uprawianych roślin. Do pobrania próbek można użyć laski Egnera albo zwykłego szpadla. Ważne, by pobrać je właściwie. Próbka powinna reprezentować obszar (poniżej 4 ha) użytku rolnego o podobnych warunkach przyrodniczych i agrotechnicznych.

Do wykonania analizy podstawowej (fosfor, potas, magnez, pH gleby) trzeba pobrać mniej więcej 0,5 kg gleby. Praktycznie wygląda to tak, że z powierzchni 4 ha gleb ornych mineralnych pobiera się mniej więcej 20 próbek pojedynczych lub do 40 próbek z gleb organicznych i trwałych użytków zielonych. Próbki pobiera się z warstwy 0–20 cm.

Zakres wykonywanych analiz gleby w Instytucie Agronomicznym Fertico:

• pH w H₂O oraz w KCl,
• PEW,
• materia organiczna,
• zawartość makro- i mikroelementów (Mg, K, P, Ca, S, B, Na, Ti, Cr, Fe, Ni, Cu, Zn, Mo) – formy całkowite,
• zawartość metali ciężkich (Cd, Pb, As, Ba, Hg, Ni, Cu, Zn, Cr),
• zasolenie,
• azot ogólny Kiejdahla,
• azot mineralny (N-NO₃, N-NH₄),
• analiza pierwiastkowa – formy przyswajalne (B, P, K, Mg, Ca, S, Na),
• inne.

Kiedy i jak często wykonywać analizy gleby?

• Wczesną wiosną lub jesienią.
• Przed wysiewem nawozów.
• Przed założeniem nowej plantacji/uprawy.
• Dobrą praktyką jest coroczna kontrola odczynu gleby.
• W przypadku niepokojących objawów na roślinie.