Zmiana przepisów w sprawie obszarów proekologicznych

W odpowiedzi na pismo Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Zarząd KRIR przekazał 7 sierpnia 2017 r. uwagi samorządu rolniczego do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie obszarów uznawanych za proekologiczne oraz warunków wspólnej realizacji praktyki utrzymania tych obszarów.

Zdaniem samorządu rolniczego projekt rozporządzenia może spowodować negatywne skutki dla towarowych gospodarstw rolnych zajmujących się produkcją roślinną na terenie Polski centralnej. Chodzi o ustanowienie co najmniej 8-tygodniowego okresu utrzymywania międzyplonów, tj. wydłużenia tego obowiązku o 2 tygodnie wobec obecnych 6 tygodni. Dotyczy to przede wszystkim międzyplonów ścierniskowych (wysiew od 1 lipca do 20 sierpnia, utrzymanie do 15 października, a nie jak było dotychczas do 1 października) – na co samorząd rolniczy nie może wyrazić akceptacji.

Z uwagi na fakt, że zboża ozime, a zwłaszcza pszenicę wysiewa się zgodnie z zaleceniami do końca września, opóźnienie siewu o 2 tygodnie na pewno skutkować będzie znacznie niższymi plonami. Możliwość przewidzianego w rozporządzeniu indywidualnego podejścia do rolników, którzy chcieliby skorzystać z odstępstwa od utrzymywania międzyplonu do 15 października nie rozwiąże tego problemu.

Kolejnym zagrożeniem jest wprowadzenie przepisu dostosowawczego, który zabrania stosowania środków ochrony roślin na obszarach produkcyjnych uznawanych za proekologiczne. Negatywne skutki odczuwalne będą zwłaszcza w uprawach wiążących azot gdyż zakaz stosowania herbicydów spowoduje zmniejszenie upraw roślin strączkowych, które w początkowym okresie wzrostu rosną powoli, łatwo się zachwaszczają i są zagłuszane przez chwasty.

W odpowiedzi Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazał następujące wyjaśnienia:

"Odnosząc się do poruszonej przez Pana Prezesa kwestii dotyczącej wprowadzenia zakazu stosowania środków ochrony roślin na obszarach produkcyjnych EFA oraz obowiązkowego 8—tygodniowego okresu utrzymania międzyplonów, tak jak już wskazywałem w dotychczasowej korespondencji (pismo z dnia 19 lipca br., znak pisma: PB.cc.543.19.2017), w trakcie prac na forum UE, Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie, negatywnie oceniała wprowadzenie powyższych wymogów. Co więcej, z inicjatywy Polski popartej przez większość państw członkowskich powstał wniosek, który był przedmiotem prac Rady Ministrów Rolnictwa UE. W odpowiedzi na ten wniosek, Komisja wycofała część postulatów oraz złagodziła bardziej restrykcyjne propozycje (m.in. skróciła z 10 na 8 tygodni obowiązkowy okres utrzymania międzyplonów, utrzymała na ugorach w EFA dotychczasowy 6—miesięczny okres ugorowania — zamiast 9—miesięcznego).

Niemniej mając na względzie, że rozporządzenie zmieniające rozporządzenie nr 639/2014' zostało opublikowane, a jego przepisy m.in. w zakresie międzyplonów i zakazu stosowania środków ochrony roślin na obszarach produkcyjnych EFA będą obowiązywały od 2018 r. we wszystkich państwach członkowskich, nic możliwe było uwzględnienie uwag zgłoszonych przez samorząd rolniczy Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/1155 z dnia 15 lutego 2017 r, zmieniające rozporządzenie delegowane  (UE) nr 639/2014 w odniesieniu do środków kontroli dotyczących uprawy konopi, niektórych przepisów dotyczących płatności z tytułu zazieleniania, płatności młodych rolników sprawujących kontrolę nad osobą prawną, obliczania kwoty na jednostkę w rantach dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją, ułamkowych części uprawnień do płatności oraz niektórych wymogów dotyczących powiadomień odnoszących się do systemu jednolitej płatności obszarowej i dobrowolnego wsparcia związanego z produkcją, a takie zmieniające załącznik X do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013

Pragnę jednak zaznaczyć, że w celu umożliwienia rolnikom dostosowania swoich decyzji produkcyjnych do obowiązujących wymagań, w projekcie rozporządzenia zaproponowano dwie możliwości realizacji tego wymogu, tj.: (i) utrzymanie co do zasady stałego terminu na wysiew i utrzymanie międzyplonu ścierniskowego, tj. wysiew — od 1 lipca do 20 sierpnia, a utrzymanie do 15 października oraz (ii) możliwość zastosowania indywidualnego podejścia, w przypadku tych rolników, którzy chcieliby dokonać wcześniejszego wysiewu międzyplonów (między 1 lipca a 20 sierpnia) i utrzymanie go odpowiednio przez 8 tygodni od daty wysiewu tej mieszanki. W drugim przypadku, w celu zapewnienia weryfikowalności powyższych obowiązków rolnicy byliby zobowiązani do składania oświadczenia do kierownika biura powiatowego ARiMR w terminie 7 dni od daty wysiewu międzyplonu, w którym będą wskazywali termin tego wysiewu. Mając na względzie, że zgodnie z przepisami UE obowiązkowe jest utrzymanie międzyplonów przez co najmniej 8 tygodni, wdrożenie przepisów w takim kształcie, wydaje się być rozwiązaniem optymalnym, zarówno biorąc pod uwagę regionalne różnice w tempie wegetacji, jak i coroczne zmiany w przebiegu warunków pogodowych."