Rolnictwo regeneratywne – konieczność i korzyść!

14-07-2022

Jednym z wiodących tematów Pokazów Polowych Żniwa i siew z Top Agrar, które odbyły się w dniu 12.07.2022 r. na polach Gospodarstwa Rolnego Poznańskiej Hodowli Roślin w Nagradowicach, było rolnictwo regeneratywne. Temat ten, podczas prelekcji zaprezentował przedstawiciel Fundacji Terra Nostra, Pan Adam Baucz. Warto tu podkreślić, że rolnictwo czeka rewolucja w zakresie technologii uprawy roli i roślin związana ze zmianami klimatycznymi. Wzrost temperatury naszego globu połączony z intensywnym rolnictwem powoduje zwiększone emisje gazów cieplarnianych oraz ubożenie gleby. Wydaje się to być zamkniętym kołem, czy wręcz napędzającą się lawinowo spiralą, w wyniku której rolnictwo jest jednocześnie współwinowajcą zmian klimatycznych jak i ich największą ofiarą.

Tą spiralę mogą przerwać praktyki rolnictwa regeneratywnego, których zadaniem jest odtworzenie i utrzymanie potencjału plonotwórczego gleby i całego agroekosystemu, poprzez prowadzenie takiej produkcji, która nie szkodzi środowisku przyrodniczemu i klimatowi. Rolnictwo regeneratywne to rolnictwo charakteryzujące się ujemnym śladem węglowym (ang. Carbon Negative Agriculture),. redukującym CO₂. Rolnictwo regeneratywne wykorzystuje szereg założeń z systemu rolnictwa integrowanego, ekologicznego, permakultury (samoregulujące się systemy rolnicze na wzór ekosystemów naturalnych) i rolnictwa precyzyjnego. Rolnicy już stosują wiele z tych praktyk, nie zdając sobie sprawy, że to właśnie rolnictwo regenaratywne.

Praktykami, które dążą do odtworzenia naturalnych zależności w środowisku i są elementami rolnictwa regeneratywnego to:

• bezorkowa uprawa gleby,
• uprawa roślin okrywowych,
• uprawa roślin na zielony nawóz,
• zwiększenie bioróżnorodności uprawianych roślin - więcej gatunków w płodozmianie,
• zwiększenie retencji wody w glebie,
• połączenie produkcji roślinnej ze zwierzęcą,
• dbałość o dobrostan zwierząt,
• stosowanie nawozów naturalnych,
• ograniczenie zużycia nawozów - zrównoważone nawożenie i ograniczenie ilości środków ochrony roślin - integrowana ochrona roślin.

Stosując te praktyki osiągniemy korzyści nie tylko dla środowiska, ale również dla ludzi. Bo żywność wyprodukowana w zgodzie naturą jest zdrowa i korzystnie wpływa na organizm człowieka. Spożywając taką żywność stajemy się zdrowymi i bardziej odpornymi na różne czynniki wpływające niekorzystnie na nasze organizmy. Niewątpliwie te praktyki pozwolą przywrócić równowagę w środowisku i osiągnąć następujące korzyści:

• odpowiednia (prawidłowa) gospodarka materią organiczną gleby - bilans materii organicznej w płodozmianie powinien być dodatni,
• zwiększenie żyzności gleb,
• produkcja żywności wysokiej jakości oraz odpowiedniej jakości pasz,
• ochrona gleby, wody i powietrza przed skażeniami, szczególnie pochodzenia rolniczego,
• zmniejszenie zużycia środków ochrony roślin i nawozów,
• oszczędność nakładów energetycznych, uproszczenia uprawowe,
• zwiększenie bioróżnorodności agroekosystemów, gleby i lądowych,

• kształtowanie kulturowego krajobrazu rolniczego.
• produkcja wysokiej jakości żywności oraz paszy,
• prawidłowa gospodarka materią organiczną gleby,
• poprawa właściwości bio-fizyko-chemicznych (zwłaszcza pH) i wzrost potencjału plonotwórczego gleby,
• ochrona gleby, wody i powietrza przed skażeniami pochodzenia rolniczego,
• ograniczenie nakładów materiałowych (środki ochrony roślin, nawozy mineralne),
• oszczędność energii.

Praktyki rolnictwa regeneratywnego będą wspierane w ramach nowego Krajowego Planu Strategicznego. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ostatecznie zaproponowało, a by takie praktyki połączyć w jeden ekoschemat – rolnictwo węglowe. Resort rolnictwa zaproponował, aby była to interwencja łącząca kilka praktyk, tj.:

• ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt,
• międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe,
• opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariantu podstawowego i wariantu z wapnowaniem,
• zróżnicowana struktura upraw,
• wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji,
• stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo uproszczone systemy uprawy,
• wymieszanie słomy z glebą.

Dodatkowo wsparcie rolnictwa zrównoważonego będzie możliwe w ramach rolnictwa ekologicznego, programów rolnośrodowiskowych czy też produkcji integrowanej. Podczas pokazów zaprezentowano szereg maszyn i urządzeń, które mogą wspomóc rolnika w stosowaniu praktyk rolnictwa węglowego. O tych rozwiązaniach piszemy szerzej  tutaj. Informacje na ten temat znajdziecie Państwo również na stronie Top-Agraru: Żniwa i siew z top agrar i profi w Nagradowicach (relacja)

Praktyki rolnictwa regeneratywnego powinny być również premiowane poprzez udział rolników w systemie certyfikatów emisyjności CO₂. Takie rozwiązanie jest w tej chwili rozważane na poziomie Komisji Europejskiej. Wymagać to będzie przygotowania i wdrożenia narzędzi cyfrowych do precyzyjnego pomiaru ilości CO₂ zatrzymanego w glebie przez konkretnego rolnika stosującego określone praktyki.

Opracowanie:

Andrzej Przepióra

Marta Ceglarek

Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/