Odnawialne źródła energii zyskują sprzymierzeńców

W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie tematyką spółdzielni energetycznych, zwłaszcza wśród włodarzy gmin, którzy dostrzegają w tych rozwiązaniach możliwości zmniejszenia kosztów funkcjonowania obiektów gminnych.

W ubiegłym roku KOWR zarejestrował 35 nowych spółdzielni energetycznych, natomiast w tym roku zarejestrowano już 13 nowych spółdzielni, a kolejne dwie złożyły wnioski i czekają na uzyskanie wpisu do wykazu. 

Duże zainteresowanie tematyką spółdzielni energetycznych jest także zasługą KOWR, który w ramach realizacji ustawowych zadań prowadzi kampanie edukacyjne i promocyjne przedstawiające korzyści z zakładania i funkcjonowania spółdzielni energetycznych. W latach 2023-2024 zorganizowano ogólnopolskie kampanie internetowe i telewizyjne promujące ideę spółdzielni energetycznych pod hasłem „tańsza energia, wspólne korzyści”. Przez ostatnie 3 lata zrealizowaliśmy m.in. 24 szkolenia poświęcone tematyce spółdzielni energetycznych, w których uczestniczyło prawie 1700 osób. Na stronie internetowej dedykowanej OZE www.energiazrolnictwa.pl znajduje się kompendium wiedzy z zakresu spółdzielni energetycznych, w tym m.in. poradniki, kalkulator Spółdzielni Energetycznych RENALDO, filmy edukacyjne oraz nagrania ze zrealizowanych szkoleń.

Systematycznie rośnie również liczba biogazowni rolniczych. Biorąc jednak pod uwagę potencjał surowcowy, jakim dysponuje polskie rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy, to takich instalacji w naszym kraju funkcjonuje stosunkowo niewiele. 

Podstawowym ograniczeniem powstawania biogazowni rolniczych są aktualnie problemy w uzyskaniu odpowiednich warunków przyłączenia instalacji do sieci elektroenergetycznej. Coraz częściej zdarzają się odmowy przyłączenia biogazowni rolniczych lub wydawanie warunków na produkcję energii wyłącznie w określonych godzinach, np. wieczornych i nocnych, co stawia pod znakiem zapytania opłacalność realizacji takich inwestycji. 

Wydaje się, że słusznym kierunkiem, w którym powinni podążać inwestorzy jest produkcja biometanu, który może być zatłaczany do sieci gazowej, a w przypadku braku takiej możliwości sprężany lub skraplany.

Kolejnym problemem zgłaszanym przez inwestorów są obawy społeczeństwa dotyczące potencjalnych uciążliwości związanych z funkcjonowaniem biogazowni rolniczych. KOWR stara się pokazywać w jaki sposób biogazownie rolnicze mogą funkcjonować na obszarach wiejskich, jakie problemy mogą rozwiązywać i jakie wymierne korzyści mogą przynosić gminom oraz ich mieszkańcom. 

W ubiegłym roku w szkoleniach organizowanych przez KOWR na terenie gminy Michałowo (woj. podlaskie). udział wzięło prawie 150 samorządowców. Na terenie tej gminy funkcjonują m.in. dwie biogazownie rolnicze, które oprócz energii elektrycznej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej, dostarczają ciepło na potrzeby gminy i jej mieszkańców. Z ciepła pochodzącego z biogazowni korzysta na przykład miejska pływalnia, ośrodek zdrowia, budynek urzędu gminy, budynki oświatowe, a także lokalna spółdzielnia mieszkaniowa. Tanie ciepło z biogazowni przyciągnęło do gminy również inwestorów, którzy zainwestowali w zakłady produkcyjne tworząc tym samym nowe miejsca pracy i zwiększając wpływy do budżetu gminy. Tego typu rozwiązania stanowią przykład dla innych gmin. Wskazują, że dzięki energii ze źródeł odnawialnych, a także współpracy na poziomie lokalnym, możliwe jest tworzenie spółdzielni energetycznych oraz obszarów samowystarczalnych energetycznie. Takie modele współpracy będą wspierane przez KOWR i wskazywane jako przykłady do naśladowania. W roku bieżącym planujemy drugą edycję szkoleń dla samorządowców.

KOWR organizuje również szkolenia dla rolników, pokazujące, że inwestowanie w odnawialne źródła energii jest opłacalne i konieczne. Dla gospodarstw rolnych, które prowadzą chów zwierząt, doskonałym rozwiązaniem mogą być mikrobiogazownie rolnicze. W trakcie szkoleń rolnicy mają okazję na miejscu zobaczyć taką instalację, sprawdzić jak ona funkcjonuje, a także porozmawiać z jej właścicielem o mocnych i słabych stronach. 

Dostępne na rynku technologie oparte głównie na wykorzystywaniu gnojowicy jako jedynego surowca, są w praktyce bezobsługowe. Dodatkowo, za realizacją właśnie tego typu instalacji przemawiają uproszczone procedury związane z uruchomieniem takiej instalacji oraz przyłączaniem do sieci elektroenergetycznej. Kolejną zaletą jest stosunkowo niewielki koszt inwestycyjny, a także możliwość otrzymania dotacji i pożyczki w ramach programu „Energia dla wsi”, realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

Z danych, które zostały przekazane do KOWR przez operatorów sieci dystrybucyjnych elektroenergetycznych wynika, że w 2024 r. przyłączono 17 nowych mikrobiogazowni rolniczych. Łącznie funkcjonuje 65 takich instalacji. 

Obecnie najwięcej mikrobiogazowni rolniczych działa w województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim, najmniej w południowo-wschodniej i zachodniej części Polski. Dlatego w 2025 roku KOWR planuje zorganizowanie szkoleń właśnie w tych regionach. Informacje o planowanych szkoleniach, terminy oraz dokładne lokalizacje, będą sukcesywnie udostępniane na stronie internetowej www.energiazrolnictwa.pl oraz w mediach społecznościowych KOWR.