Czwarty ranking programu „Czyste Powietrze”

Wsłuchując się w oczekiwania wnioskodawców i beneficjentów, we współpracy z organizacjami pozarządowymi na bieżąco modyfikujemy i uatrakcyjniamy program „Czyste Powietrze”. Wiemy jednak, że ze względu na jego skalę, dla osiągnięcia celów w nim określonych kluczowe jest zaangażowanie na poziomie małych ojczyzn – gmin i lokalnych wspólnot. To one są wiarygodnymi i najskuteczniejszymi ambasadorami dbania o czyste powietrze. Dlatego cieszę się, że kolejny raz w rankingu możemy postawić za wzór najskuteczniejsze samorządy, których determinacja i zaangażowanie przekładają się na mniej smogu, czystsze środowisko i zdrowsze życie mieszkańców – podkreśla rolę rankingu Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska. Wierzę też, że współpraca nawiązana już ze zdecydowaną większością polskich samorządów przełoży się na nowe rekordy zgłoszeń w kolejnych rankingach kwartalnych.

Zwycięzcą w rankingu w czwartym kwartale 2021 r. jest gmina Jejkowice z woj. śląskiego. Województwo to z 25 gminami w pierwszej trzydziestce badania, przewodzi jako gmina, w której składana jest największa liczba wniosków na likwidację tzw. „kopciuchów” oraz docieplenie domu. To kolejny kwartał, w którym to właśnie to województwo przoduje. Na uwagę zasługuje również fakt, iż w czołówce rankingu biorącego pod uwagę wszystkie polskie gminy już po raz drugi znalazło się śląskie uzdrowisko: Goczałkowice-Zdrój (miejsce 18). Najwięcej wniosków do programu złożono natomiast w Rybniku (806 w IV kwartale 2021 oraz ponad 4600 od początku funkcjonowania programu). Widać tu wyraźny wpływ aktywnych działań włodarzy miasta i mieszkańców oraz lokalnych aktywistów antysmogowych.

- Cieszy mnie taka aktywność gmin z woj. śląskiego – mówi Andrzej Guła, lider PAS – w tym województwie od 1 stycznia tego roku uchwała antysmogowa zakazała użytkowania „kopciuchów” wyprodukowanych przed 1 września 2007 roku. Widać, że zapisy uchwały są dobrym motywatorem do likwidacji pozaklasowych kotłów. Mamy nadzieję, że podobną mobilizację zobaczymy w tym roku
w województwie małopolskim i mazowieckim - w tych regionach użytkowanie „kopciuchów” stanie się nielegalne od 1 stycznia 2023 r.

Wśród gmin, w których w IV kwartale zeszłego roku złożono najmniej wniosków znajdują się m.in. znane miejscowości wypoczynkowe, na przykład Krynica Morska (0 wniosków), Świeradów-Zdrój (0) czy Międzyzdroje (1). Niewiele lepiej jest w niektórych miastach wojewódzkich: Olsztyn (32 wnioski), Szczecin (41) czy Gdańsk (54), choć często większe miasta oferują własne programy dotacyjne. Ranking za ostatni kwartał zeszłego roku pokazuje dużo większą popularność programu w małych gminach.
W pierwszej setce najaktywniejszych widzimy głównie gminy poniżej 20 000 mieszkańców.

Nabór wniosków w programie „Czyste Powietrze” został uruchomiony we wrześniu 2018 r. i do końca 2018 roku złożono w sumie 25 519 wniosków. W kolejnych latach było to odpowiednio 85 368 (2019)
i 83 801 wniosków (2020). Rekordowy okazał się rok 2021, kiedy złożono ich aż 184 267, tj. 48,6% wszystkich złożonych wniosków w programie. W ciągu dziesięciu lat trwania programu przewidziana jest wymiana 3 milionów „kopciuchów” w całym kraju.

Opublikowany ranking za IV kwartał 2021 r. (zestawienie obejmie okres od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r.), będzie brany pod uwagę przy pierwszym rocznym podsumowaniu, dzięki któremu poznamy najaktywniejsze gminy w programie „Czyste Powietrze”, dla których NFOŚiGW przewidział bonusy finansowe o łącznej wartości 16 milionów złotych.

Gratyfikacje finansowe to tylko jedna z korzyści dla aktywnych gmin. Warto jednak pamiętać, że aktywny udział w programie „Czyste Powietrze” to przede wszystkim gwarancja trwałych oszczędności wynikających z nowoczesnej, kompleksowej termomodernizacji budynków dla ich właścicieli oraz możliwość oddychania czystym, zdrowym powietrzem dla nas wszystkich – podkreśla Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW. Szczerze zachęcam wszystkie gminy do aktywności w programie i jednocześnie podkreślam – pozostajemy do dyspozycji samorządów, wsłuchujemy się w oczekiwania lokalnych społeczności po to, by program jak najlepiej odpowiadał na potrzeby zarówno polskich rodzin jak i samorządów, które są najbliżej mieszkańców.

***

Zestawienie oparte jest o liczbę wniosków złożonych w gminie i liczbę budynków jednorodzinnych. Obejmuje ono aktywność gmin w czwartym kwartale poprzedniego roku (od 1 października do 31 grudnia 2021 r.) i powstało przy współpracy NFOŚiGW, PAS i Banku Światowego. Aktywność gmin począwszy od I kwartału 2021 roku można sprawdzić poprzez specjalną wyszukiwarkę dostępną na stronie polskialarmsmogowy.pl/ranking oraz czystepowietrze.gov.pl.