Wdrożenie niezbędnych zmian w systemie kaucyjnym – odpowiedź na apel branży

Temat systemu kaucyjnego jest trudny, ponieważ jest systemowy. Dotyczy każdej Polki i każdego Polaka. Dotyka szerokiego grona interesariuszy: przedsiębiorców, wytwórców napojów, branży sklepowej, samorządów i organizacji proekologicznej. Staramy się te wszystkie głosy zebrać i pogodzić ze sobą

– dodaje wiceministra Sowińska.

Odpowiedź na apel branży

Jak podkreśla wiceszefowa resortu, obecnie w Polsce każdy z nas płaci za opakowanie trzy razy:

• przy zakupie napoju,
• w opłacie za wywóz odpadków komunalnych
• oraz w tym, co z Budżetu Państwa trafia do unijnego budżetu w opłacie Polski z tytułu niepoddanych recyklingowi opakowań.

Tylko w ubiegłym roku było to ponad 2 mld złotych. System kaucyjny oznacza ulgę dla środowiska, mniejsze koszty wywozu naszych odpadów może dać niższe opłaty do UE, bo więcej opakowań będziemy recyklingować. 

Rząd Koalicji 15 października rozpoczął analizy przyjętej przez poprzedników ustawy z lipca 2023 roku, wprowadzającej w Polsce system kaucyjny. Mieliśmy do niej wiele uwag i wiedzieliśmy, że zaproponowane przepisy nie dadzą spodziewanego efektu, także dlatego, że branża spożywcza ma wiele wątpliwości do przyjętych schematów działania systemu

– wskazuje stanowisko wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska

Zmiany w systemie kaucyjnym

System kaucyjny przyczyni się do zmniejszenia wpłat Polski do wspólnego budżetu UE z tytułu niepoddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. W 2023 r. Polska wpłaciła ponad 2 mld zł z tego tytułu.

Od marca 2024 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi konsultacje z branżą spożywczą. W wyniku tych konsultacji w nowelizacji przepisów:

• Wprowadzimy mechanizm tzw. podążania kaucji za produktem, czyli pobierania kaucji na każdym etapie obrotu towarem od producenta do konsumenta, co w opinii branży rozwiąże kilka problemów w systemie. Między innymi zapobiegnie to ewentualnym nadużyciom przy rozliczaniu pobranej kaucji z jednostkami handlowymi i zagwarantuje operatorom środki finansowe do rozliczeń.
• Przesuniemy o rok włączenie do systemu napojów mlecznych, bo wiemy, że wszyscy potrzebują więcej czasu na rozwiązanie kwestii sanitarnych.
• Utrzymamy przepisy tak, by zakres sprawozdań dla samorządów pozwalał zaliczyć im recykling z systemu kaucyjnego do realizacji wymaganych poziomów zbiórki w gminach.

Ponadto według opinii Ministerstwa Finansów, VAT nie będzie naliczany dla opakowań jednorazowych, a w przypadku tych wielokrotnego użytku, pojawi się tylko dla tych, które nie wrócą do systemu. Jednocześnie MKiŚ jest w kontakcie z Ministerstwem Finansów w zakresie analizy zgłaszanych uwag i ewentualnego wypracowania zmian ustawowych.

18 kwietnia 2024 r. odbyło się spotkanie prasowe z udziałem wiceministry Anity Sowińskiej podczas, którego przedstawiona została treść odpowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska.