Kontrowersyjny ekoschemat Rolnictwo węglowe

W odpowiedzi na kolejne wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 2 listopada 2022 r. w sprawie wymogów praktyki Zróżnicowana struktura upraw w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi określonych w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027), resort rolnictwa poinformował, co następuje.

W zakresie wymogu ww. praktyki ograniczającego łączny udział zbóż i rzepaku do 65% w strukturze zasiewów, uprzejmie zawiadamiam, że zgodnie z informacją podaną w piśmie znak DPB.bk.543.24.2022 z dnia 27 września 2022 r., Ministerstwo podjęło rozmowy z Komisją Europejską zmierzające do zmiany Planu Strategicznego polegającej na wyłączeniu rzepaku z ww. wymogu. Zmiany PS WPR 2023-2027 wymagają bowiem zatwierdzenia przez Komisję Europejską.

W zakresie propozycji oddzielnego potraktowania ziemniaków i buraków cukrowych w ramach wymogu ww. praktyki mającego na celu ograniczenie udziału upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej do 30% w strukturze zasiewów (tj. niezależnego udziału tych roślin do 30%), należy mieć na uwadze przede wszystkim cel praktyki, jakim jest poprawa jakości gleby i potrzeba odbudowy materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają na dodatni bilans materii organicznej. W związku z tym, w celu ograniczenia w strukturze upraw roślin mających degradujący wpływ na substancję organiczną gleby, wprowadzono w wyniku konsultacji publicznych oraz negocjacji z Komisją Europejską limit 30% dla takich upraw. Rośliny okopowe zostały potraktowane łącznie na podstawie współczynników degradacji gleby. Zdaniem ekspertów, uprawa ziemniaków oraz buraków prowadzi do zmniejszenia zawartości próchnicy w glebie. Ich sposób uprawy – w szerokie rzędy, międzyrzędowe zabiegi pielęgnacyjne oraz późne zakrycie międzyrzędzi – zwiększa mineralizację próchnicy i nasila erozję. Dlatego, w wyniku analizy wniosku dotyczącego zastosowania limitu udziału ziemniaków i buraków do 30% oddzielnie w ramach praktyki Zróżnicowana struktura upraw, obecnie wprowadzenie takiego rozwiązania nie jest przewidywane. Tym bardziej, że w świetle stanowiska Komisji Europejskiej, zmiany prowadzące do obniżenia ambicji środowiskowych nie mogą zostać zaakceptowane.

W zakresie wymogu ww. praktyki dotyczącego udziału trzeciej, najmniejszej uprawy, który nie może być mniejszy niż 10%, uprzejmie informuję, że Ministerstwo podjęło rozmowy z Komisją Europejską, mające na celu zmianę polegającą na tym, aby procentowy udział (10%) trzeciej uprawy stosować nie tylko do trzeciej uprawy, ale odpowiednio do trzeciej i pozostałych upraw, o ile takie występują w gospodarstwie.

Takie doprecyzowanie służy celowi praktyki - większemu zróżnicowaniu upraw w gospodarstwie i ograniczeniu monokultur na gruntach ornych. W chwili obecnej opracowany został projekt uchwały zawierający zmiany w tym zakresie, który ma zostać przekazany pod obrady Komitetu Monitorującego PS WPR.