„Wodór jest paliwem przyszłości. To pierwiastek, który daje szansę na transformację polskiej gospodarki, tak by w perspektywie najbliższej dekady umożliwić zastąpienie paliw kopalnych w wielu dziedzinach naszego życia – w transporcie, ciepłownictwie czy energetyce, a także przemyśle rafineryjnym i metalurgicznym” – powiedział podczas Konferencji Stron Porozumienia sektora na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej wiceminister klimatu i środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii Ireneusz Zyska. W trakcie wydarzenia wiceminister wręczył wyróżnienia koordynatorom grup roboczych, które w ramach Porozumienia sektorowego zajmują się rozwojem poszczególnych segmentów gospodarki wodorowej. Konferencja odbyła się 26 października 2023 r. w Warszawie.
Konferencja stron Porozumienia sektorowego to coroczne spotkanie wszystkich sygnatariuszy dokumentu. Celem konferencji jest podsumowanie prac i osiągnięć oraz przedstawienie celów na kolejny rok. Wydarzenie służy wymianie doświadczeń oraz budowie potencjalnych partnerstw i synergii biznesowych między Stronami Porozumienia sektorowego.
W trakcie wydarzenia wiceminister podkreślił, że porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej to unikalna formuła współpracy i pierwsze takie porozumienie w całej Unii Europejskiej. Jak dodał, obecnie wspieranie celów Porozumienia zadeklarowało 255 Stron – to o ponad 100 więcej niż w chwili rozpoczęcia tej inicjatywy 14 października 2021 r.
Pragnę serdecznie podziękować każdemu, kto do tej pory włożył czas i wysiłek w działanie na rzecz Porozumienia sektorowego, a co za tym idzie rozwój gospodarki wodorowej w Polsce. To pierwsze porozumienie dla branży wodoru w Europie. Możemy być dumni z tego, że w ostatnich kilku latach udało się w Polsce zbudować solidne fundamenty pod budowę nowoczesnej gałęzi gospodarki. Efekty pierwszych działań Porozumienia już teraz można zauważyć w polskich miastach, m.in. jeśli chodzi o coraz większą liczbę autobusów wodorowych, uruchomianie pierwszych punktów tankowania tego paliwa czy powstanie nowych zakładów produkcji wodoru
– mówił.
W trakcie swojego wystąpienia wiceminister przypominał, że cele strategiczne, które postawiło przed sobą Porozumienie sektorowe, dotyczą m.in. takich kwestii jak local content, czyli rozwijania krajowego przemysłu w sektorze technologii wodorowych.
Pierwszym i podstawowym celem Porozumienia sektorowego jest rozwój local content. Chcielibyśmy, aby Polska nie była jedynie importerem gotowych rozwiązań technologicznych związanych z wytwarzaniem, magazynowaniem, dystrybucją i wykorzystaniem wodoru, ale żebyśmy byli także producentem takich rozwiązań. Ważne jest dla nas, aby to polskie wynalazki i komponenty wyprodukowane w naszym kraju były częścią przyszłych inwestycji wodorowych
– dodał wiceminister Zyska.
Konferencja Stron była także miejscem dyskusji na kluczowe tematy dotyczące rozwoju gospodarki wodorowej
Podczas spotkania wiceminister Ireneusz Zyska podziękował Koordynatorom Grup roboczych – panom prof. Jakubowi Kupckiemu, Markowi Elertowi, dr hab. Andrzejowi Szałkowi, Piotrowi Mikuskowi, Szymonowi Płońskiemu oraz Pani Annie Szóstakiewicz za dotychczasowe działanie w wykonanie zadań, które postawiło przed sobą Porozumienie sektorowe. Ponadto, na ręce Koordynatorów przekazane zostały wyróżnienia dla najaktywniejszych członków Grup roboczych zaangażowanych w prace.
W ramach dyskusji nt. roli i przyszłości wodoru jako nośnika energii w Polsce, podczas Konferencji Stron odbyły się cztery panele dyskusyjne.
Pierwszy z nich, Wodór w przemyśle i ciepłownictwie, podjął temat odejścia od paliw kopalnych na rzecz wodoru tych dwóch trudnych do zdekarbonizowania sektorów gospodarki. W ramach dyskusji ustalono, że wodór może okazać się atrakcyjną alternatywą do zastąpienia m.in. węgla czy gazu ziemnego w tych sektorach. Transformacja ta będzie jednak przebiegać powoli, a polscy przedsiębiorcy stopniowo będą porzucać zużycie paliw kopalnych na rzecz wodoru.
Panel zatytułowany Baterie, wodór a może paliwa syntetyczne: na jakim paliwie pojedziemy w przyszłość? przyjrzał się dokładniej kolejnemu sektorowi, który pokłada część nadziei na dekarbonizację w wodorze, czyli transportowi. Według ekspertów wodór będzie opłacalną alternatywą dla paliw konwencjonalnych w niektórych obszarach transportu – komunikacji publicznej oraz transporcie ciężkim. Ponadto, może posłużyć do zasilania kolei na niezelektryfikowanych trasach, także jako surowiec do produkcji amoniaku i metanolu, które w przyszłości napędzą transport morski.
Transport wodoru – jak połączyć nadmorskie elektrolizery z uprzemysłowionym południem to panel, który skierował dyskusję ku polskiej sieci rurociągów wodorowych, tzw. wodorociągów. Podczas rozmowy zauważono, że potrzeba wielu lat na rozbudowę takich połączeń, do tego czasu zaś produkcja i zużycie wodoru będzie odbywało się na skalę lokalną. Alternatywnym rozwiązaniem na mniejsze odległości może okazać się transport energii elektrycznej do elektrolizerów, jednak do transportu samego wodoru na dalekie odległości potrzeba będzie rozbudowy infrastruktury wodorociągów.
Ostatni panel, Legislacja – czy stare rozwiązania wystarczą na nowe czasy?, dotyczył wymaganych zmian prawnych dla rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce. Paneliści byli zgodni, że wodór to specyficzny pierwiastek, który potrzebuje nowego podejścia legislacyjnego. Ponadto, zgodnie z regulacjami UE, polski przemysł będzie miał niewiele czasu na dostosowanie swoich operacji do norm klimatycznych, dlatego warto rozważyć stworzenie specustawy wodorowej. Panel poprzedziła prezentacja nt. zmian w prawodawstwie dot. wodoru na przestrzeni lat, przygotowana przez MKiŚ.
Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej
Porozumienie, podpisane pomiędzy przedstawicielami polskiej administracji, biznesu i nauki, stanowi kluczowy instrument wykonawczy Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r. (PSW). W jego ramach powołano Radę Koordynacyjną ds. Gospodarki Wodorowej oraz Grupy robocze, zajmujących się różnorodną tematyką m.in. wytwarzaniem wodoru, jego dalszym wykorzystaniem czy rozwojem dolin wodorowych. W ramach Grup roboczych przedstawiciele administracji publicznej, sektora prywatnego oraz świata nauki wypracują rozwiązania i rekomendacje zmierzające do osiągniecia celów wskazanych w Porozumieniu tj. do rozwoju gospodarki wodorowej z wykorzystaniem polskiego wkładu (tzw. local content).