Dotacja przekazana przez NFOŚiGW pozwoli Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych podjąć: Aktywną ochronę zagrożonych gatunków i siedlisk w obszarze Natura 2000 Raba z Mszanką PLH 120093 i dopływach Raby. Realizacja projektu ma spowodować odbudowę i zabezpieczenie tras migracji ryb wędrownych – przewidziano udrożnienie trzech stopni wodnych na dopływach rzeki Raby (Trzebuńka i Lubieńka) oraz odtworzenie miejsc tarliskowych. Dodatkowym rezultatem ekologicznym działania będzie podniesienie poziomu lokalnych wód gruntowych.
Przedsięwzięcie jeszcze na etapie wnioskowania o dofinansowanie otrzymało pozytywną ocenę RDOŚ Kraków oraz zgodę zarządcy terenu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
W całości działanie FWIE będzie kosztowało ponad 964 tys. zł. Ok. 734 tys. zł dotacji będzie pochodzić ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ramach programu: Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, a ok. 130 tys. zł zostanie udostępnionych z budżetu państwa.
Migracja jest istotną częścią cyklu życia wielu gatunków ryb (m.in. służy naturalnemu rozrodowi). Z powodu licznych przeszkód na drodze wędrówek wiele z nich nigdy nie dociera do miejsca docelowego, co prowadzi do zanikania populacji. Wiadomo również, że gatunki ryb wędrownych rozmnażają się w górnym biegu górskich rzek, a w przypadku Raby wędrują do jej dopływów – większość z nich nie jest jednak dostępna dla ryb ze względu na zabudowę hydrotechniczną. W konsekwencji przeprowadzonej w poprzednim wieku regulacji dopływów Raby i niekontrolowanego poboru żwiru z koryta potoków, utraciły one morfologię, sprzyjającą rybom w przeprowadzaniu tarła. Projekt zakłada udrożnienie progów wodnych na potokach Trzebuńka i Lubieńka (dopływach Raby) oraz poprawę kształtu koryta Trzebuńki. Odblokowanie trzech stopni wodnych pozwoli na odtworzenie potencjalnych tarlisk w dopływach, m.in. brzanki – gatunku priorytetowego w obszarze Natura 2000 Raba z Mszanką.
Równolegle w ramach inicjatywy przeprowadzone zostaną działania informacyjno-edukacyjne, takie jak: warsztaty i materiały edukacyjne dla szkół na temat zagrożeń dla ekosystemu rzeki, jej siedlisk i gatunków chronionych, broszury informacyjne oraz kampania w mediach społecznościowych. Ukażą się także publikacje tematyczne w lokalnej prasie. Zorganizowana zostanie impreza plenerowa z okazji „Światowego Dnia Migracji Ryb”. Kampania zwiększy świadomość społeczną na temat obszarów Natura 2000 oraz usług ekosystemowych świadczonych przez rzeki karpackie (przedstawionych na przykładzie Raby). Zwróci równocześnie uwagę na kwestię zmian klimatu i ich wpływu na ekosystemy w skali lokalnej i globalnej.
Cała inicjatywa obejmie zasięgiem mieszkańców lokalnych gmin, pracowników gminnych i miejskich urzędów (w obszarze Natura 2000 Raba z Mszanką), Wód Polskich, RDOŚ, radnych i sołtysów, hydrotechników oraz nauczycieli. Jej spodziewane efekty ekologiczne to: podniesienie dna koryt potoków, wzmocnienie specjalnym materiałem skalnym i żwirowym (poniżej istniejących przeszkód migracyjnych w obu potokach) i umożliwienie migracji kilku gatunków ryb oraz ich naturalnego rozrodu. Uzyskany wyższy poziom wód gruntowych przyczyni się do zasilenia i rozwoju chronionych w obszarze Natura 2000 Raba z Mszanką siedlisk i gatunków flory (m.in. roślinności na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków, przyrzecznych zarośli oraz górskich, nadrzecznych ziołorośli).
Źródło
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
https://www.nfosigw.gov.pl/
