W Polsce żyje około 470 gatunków pszczół, z których aż 222 są zagrożone wyginięciem. Brak pożywienia – nektaru i pyłku znajdującego się w niektórych kwiatach roślin zielnych, krzewów i drzew – stanowi dla nich jedno z największych zagrożeń. Problemy pszczół to również problemy ludzi, zwierzęta te bowiem wykonują ogromną pracę związaną z zapylaniem roślin, których owoce później spożywamy. Na szczęście każdy z nas może pomóc tym wyjątkowym owadom. Wystarczy na balkonie lub w ogrodzie posadzić kwiaty bogate w nektar i pyłek – tym samym włączając się do ogólnopolskiego programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”, którego celem jest zasadzenie miliona kwiatów przyjaznych pszczołom.
Takie małe, a takie ważne
Zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi, liczebność owadów maleje na całym świecie. Zagrożone są również pszczoły – a jedną z głównych przyczyn tego stanu jest brak odpowiedniego dla nich pożywienia. Spadek liczebności owadów zapylających jest niebezpieczny dla rodzimej przyrody, gospodarki i każdego z nas. Pszczoły są uważane za kluczową w zachowaniu bioróżnorodności grupę gatunków, między innymi dlatego, że dostarczają jedną z najbardziej podstawowych usług ekosystemowych – zapylanie. To od tej usługi zależy produkcja 1/3 żywności. Bioróżnorodność to także różnorodność na poziomie genetycznym (reprezentowana np. przez 4000 odmian warzyw i liczne odmiany owoców) i krajobrazowym. W zachowaniu tych aspektów pszczoły również odgrywają ważną rolę.
Poza pszczołą miodną w Polsce spotkamy też gatunki dzikożyjące, z rodzajów takich jak trzmiele, murarki, lepiarki lub pszczolinki. Pszczoły te zapylają rośliny często z większą efektywnością niż pszczoła miodna, a mieszkają tuż obok nas – w norkach w ziemi, zagłębieniach murów, słomianych strzechach czy dzikich zakątkach parków. I potrzebują pożywienia.
Bądźmy gościnni dla pszczół
W ramach startującej właśnie 9. edycji programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” tradycyjna polska gościnność ma szansę objawić się w zupełnie nowej odsłonie. Każdy z nas, sadząc kwiaty przyjazne pszczołom, może ugościć pszczoły u siebie w ogródku, na balkonie czy tarasie i odwdzięczyć się za owoce i warzywa, które dzięki nim mamy.
Celem programu jest posadzenie miliona roślin dla pszczół – kwiatów, krzewów i drzew – w ciągu najbliższych trzech lat. Lista kwiatów bogatych w nektar i pyłek znajduje się na www.pomagamypszczolom.pl/baza-wiedzy. Aby włączyć się w realizację celu, wystarczy zgłosić posadzone kwiaty na stronie programu.
– Posadzenie miliona roślin przyjaznych pszczołom to ambitny cel, ale wierzymy, że wspólnie uda nam się go osiągnąć. Wystarczy zacząć od posadzenia kwiatów na balkonie lub w ogrodzie, a potem namówić do tego przyjaciela, sąsiada, zakład pracy czy gminę. Każdy z nas może wpłynąć na poprawę warunków życia pszczół – mówi Beata Klassek, koordynatorka programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”.
Przyjemne z pożytecznym
Do sadzenia organizatorzy zapraszają wszystkich miłośników kwiecistych balkonów i ogrodów, a także twórców ogrodów społecznych oraz gospodarzy terenów zieleni – w tym samorządy, firmy czy różnego rodzaju wspólnoty.
– Rozpoczyna się pora sadzenia roślin. Wybierając je, zdecydujmy się na takie, które staną się „kwietną stołówką”. Kwiatów przyjaznych dla pszczół jest wiele i każdy znajdzie gatunki odpowiednie do jakości gleby, stopnia nasłonecznienia czy dostępności wody. Do najpopularniejszych roślin przyjaznych pszczołom należą między innymi: lawenda, jeżówki, dalie, tymianek, dzwonki, wrzosy, pierwiosnki lekarskie i krokusy. Takie rośliny posiadają wyjątkowo barwne i pachnące kwiaty, kwitnące długo i obficie. Przemyślany wybór sprawi, że będą kwitły w różnych porach roku, a pszczoły znajdą u nas źródło pożywienia przez długi czas – mówi Katarzyna Dytrych, przyrodniczka, ekspertka merytoryczna programu.
Inspirujemy do sadzenia
Program „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” – poza pomaganiem zapylaczom – ma także aspekt społeczny. Wspólne sadzenie kwiatów przyjaznych pszczołom to doskonała okazja do powstawania społeczności odpowiedzialnych za przyrodę i jej ochronę oraz chętnych do zaangażowania się w działania na rzecz bioróżnorodności.
Każdy, kto posadzi kwiaty dla pszczół, może to zgłosić na stronie www.pomagamypszczolom.pl i dołączyć do grona osób, które działają na rzecz tych wyjątkowych owadów. Na stronie znajdują się także szczegółowe informacje o programie, roślinach przyjaznych pszczołom oraz poradniki, jak je sadzić i pielęgnować.
* * *
O programie „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”
Program „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” jest organizowany od 9 lat przez ZT „Kruszwica” S.A. Jego celem jest budowanie świadomości na temat roli pszczół w przyrodzie oraz aktywizowanie do realnych działań służących poprawie jakości ich życia.
W ramach programu w całej Polsce powstało m.in. 70 tysięcy Miejsc Przyjaznych Pszczołom, a w ciągu ostatnich dwóch lat prawie 250 samorządów podpisało Manifest Gminy Przyjaznej Pszczołom. Ponadto zainicjowano program edukacyjny Akademia Przyjaciół Pszczół, w którym tylko w ostatnich dwóch edycjach udział wzięło ponad 5000 uczniów, realizując niemal 30 tysięcy zadań przyrodniczych. Dzięki programowi co roku, 8 sierpnia, odbywa się Wielki Dzień Pszczół, który na stałe wpisał się w kalendarz najważniejszych świąt dotyczących ekologii obchodzonych w Polsce.
Tegoroczna, 9. edycja programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” rozpoczyna realizację trzyletniego celu, jakim jest posadzenie miliona kwiatów przyjaznych pszczołom. Więcej informacji na www.pomagamypszczolom.pl.
