20 lat w UE - zmieniło nasze środowisko i życie na lepsze

• Od 2004 roku do chwili obecnej łącznie w sektorach energia i środowisko wsparto ponad 4 tys. różnego typu projektów[1].
• Całkowita kwota przyznanego dofinansowania ze środków UE wyniosła blisko 16 mld euro.
• Przez ostatnie 20 lat w sektorze środowiska wsparto łącznie ponad 2,2 tys. inwestycji, którym przyznano dofinansowanie ze środków UE w wysokości ponad 11,3 mld euro.
• Łącznie w obszarze związanym z energetyką wsparto 1,8 tys. przedsięwzięć, dla których dofinansowanie ze środków UE wyniosło ponad 4,6 mld euro.

Dzięki środkom z Unii Europejskiej, w dwie dekady zrealizowaliśmy szereg cennych inwestycji zwiększających bezpieczeństwo energetyczne kraju, ochronę środowiska, uodparniających nas na skutki zmian klimatu oraz podnoszących poziom życia Polaków. Warto wspomnieć o kilku z nich.

• blisko 9 mld zł z UE na inwestycje w bezpieczeństwo energetyczne kraju wdrożone przez Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy[2]
• 1,04 mld zł na likwidację niskiej emisji na terenie województwa śląskiego[3]
• inwestycje na działania w sektorze środowisko wdrożone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej[4]
• 300 mln zł na ochronę różnorodności biologicznej wdrożone przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych[5]

300 mln zł na ochronę różnorodności biologicznej wdrożone przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych

Fot. Budowa ścieżki dydaktycznej Czahary

Utrata różnorodności biologicznej i negatywne zmiany w ekosystemach, spowodowane m.in. działalnością człowieka i zmianami klimatycznymi,  należą do największych zagrożeń w skali globalnej.

Zarówno dziś, jak i w kolejnych latach, działania podejmowane dzięki dofinansowaniu z funduszy europejskich mają istotny wpływ na zachowanie zagrożonych gatunków i siedlisk[6].

Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych wdrożyło w tym celu 75 projektów. Przyczyniły się one m.in. do poprawy stanu cennych i chronionych siedlisk leśnych, nadmorskich, mokradłowych, kserotermicznych oraz wybranych gatunków roślin, w tym endemicznych i reliktowych. Wsparły ochronę m.in. żubra, rysia, foki szarej, żółwia błotnego, podkowca małego, mopka, susła perełkowanego, bociana czarnego, sokoła wędrownego i wielu innych gatunków zwierząt. Dzięki nim powstały także obiekty turystyczne (tj. kładki, wieże widokowe, miejsca odpoczynku), których zadaniem było zmniejszenie antropopresji (wpływu człowieka) na przyrodę, poprzez ukierunkowanie ruchu turystycznego i utrzymanie go w bezpiecznej odległości od najcenniejszych siedlisk i gatunków.

• zrealizowano 75 projektów, ukierunkowanych na ochronę polskiej przyrody, w tym gatunków i siedlisk oraz korytarzy ekologicznych, których wartość przekroczyła 300 mln zł,
• projekty dotyczyły głównie czynnej ochrony gatunków i siedlisk w parkach narodowych, rezerwatach i na obszarach Natura 2000,
• powierzchnia siedlisk, wspieranych w celu uzyskania lepszego statusu ochrony, objętych projektami wyniosła  ok. 115 tys. ha.

Inwestycje na działania w sektorze środowisko wdrożone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Fot. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna

Wsparcie projektów z sektora środowisko w ciągu ostatnich 20 lat to niezwykle cenny wkład zarówno w ochronę środowiska wokół nas, jak i element zwiększania odporności Polski na zmieniające się warunki klimatyczne. Są realizowane na terenie całego kraju, a korzyści dotyczą każdego z nas.

Setki takich projektów wdrożył Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i  Gospodarki Wodnej. Wśród nich ważne okazało się wsparcie gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami, projekty edukacyjne, otaczające opieką przyrodę, czy te wpływające na poprawę jakości środowiska miejskiego. Działania te przyczyniły się do ogromnych zmian w Polsce polepszających jakość i poziom życia, ale także środowiska. Zrealizowane lub będące już na ukończeniu przedsięwzięcia umożliwiły m.in.:

• zretencjonowanie 48 mln m3 wody,
• objęcie ochroną przeciwpowodziową ponad 2 mln osób,
• wybudowanie lub zmodernizowanie 22 165 km sieci kanalizacyjnych,
• wybudowanie lub zmodernizowanie 7 160 km sieci wodociągowych,
• budowę lub modernizację 590 oczyszczalni ścieków,
• wsparcie 89 zakładów zagospodarowania odpadów komunalnych,
• zrekultywowanie gruntów o łącznej powierzchni 30 620 ha,
• realizację 472 inwestycji w służących ochronie środowiska w przedsiębiorstwach, w tym 69 z zakresu poprawy jakości powietrza,
• objęcie działaniami ochronnymi obszarów cennych przyrodniczo o pow. ponad 1 mln ha,
• uzyskanie blisko 800 ha dodatkowej powierzchni biologicznie czynnej w miastach.

Ponad 1 mld zł z UE na kompleksową likwidację niskiej emisji na terenie województwa śląskiego

W województwie śląskim, jako jednym z najbardziej dotkniętych problemem smogu w Polsce, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyznał 1,04 mld zł beneficjentom realizującym projekty w celu zwiększenia efektywności energetycznej oraz ochrony powietrza. Projekty obejmowały głęboką, kompleksową modernizację energetyczną wielorodzinnych budynków mieszkalnych, budowę i przebudowę sieci dystrybucji ciepła i/lub chłodu do istniejących odbiorców głównie na cele komunalno-bytowe oraz wykorzystywanie wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej poprzez budowę sieci dystrybucji ciepła i/lub chłodu głównie na cele komunalno-bytowe.

• Szacujemy, że głęboka termomodernizacja spowoduje polepszenie klasy zużycia energii w 15,3 tys. gospodarstwach domowych zlokalizowanych w 739 budynkach.

• Nastąpi spadek emisji gazów cieplarnianych o 300 475,56 tony równoważnika CO₂ a przypadku energii końcowej 867 176,61 GJ/rok[7].
• Długość wybudowanej lub zmodernizowanej sieci ciepłowniczej w ramach tych projektów to ponad 142 km - czyli prawie jak odległość z Katowic do Piotrkowa Trybunalskiego.

9 mld zł wsparcia z UE na inwestycje w bezpieczeństwo energetyczne Polski wdrożone przez Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Fot. Terminal LNG w Świnoujściu

Dzięki wdrożeniu funduszy UE, Polska sukcesywnie rozwija infrastrukturę elektroenergetyczną i gazową, co już przynosi konkretne efekty[8]. W  obecnej sytuacji geopolitycznej jest to szczególnie ważne w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz stabilności i ciągłości dostaw energii elektrycznej i gazu ziemnego w Polsce.  

Dzięki funduszom UE wdrożonym przez Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy, od 2007 r. zwiększyliśmy pojemności magazynowe gazu ziemnego o 1/3 w skali kraju, a dzięki budowie i rozbudowie terminalu LNG w Świnoujściu zapewniliśmy możliwość importu gazu z jakiegokolwiek miejsca na ziemi, co w ogromny sposób zwiększyło bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. Zbudowaliśmy także tysiące kilometrów nowych sieci gazowych i elektroenergetycznych oraz prawie 60 stacji elektroenergetycznych (zbudowane lub zmodernizowane), bez których cały system przesyłu energii elektrycznej nie mógłby funkcjonować. Modernizujemy nasz system elektroenergetyczny, aby zwiększać możliwości przyłączenia nowych źródeł odnawialnych.

• blisko 1,8 tys. km przesyłowych sieci elektroenergetycznych - co stanowi 11% wszystkich takich sieci w Polsce (blisko 16 tys. km), oraz 48 km dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych,
• 4 podziemne magazyny gazu, dzięki którym uzyskano 1 mld m3 dodatkowych pojemności magazynowych gazu ziemnego, co stanowi aż 1/3 wszystkich pojemności magazynowych w Polsce[9],
• prawie 2,1 tys. km gazociągów przesyłowych gazu ziemnego - co stanowi ok 1/6 wszystkich gazociągów przesyłowych wybudowanych w Polsce przez ostatnie kilkadziesiąt lat[10],
• ponad 2,3 tys. km gazociągów dystrybucyjnych gazu ziemnego (jest to tyle samo ile wynosi odległość z Warszawy do Madrytu),
• 7,5 mld m3 gazu ziemnego rocznie będzie mogło być sprowadzane poprzez Terminal LNG w Świnoujściu To znacząca wielkość, odpowiadająca za ponad 1/3 zapotrzebowania na gaz ziemny w kraju. To więcej niż zużywają wszystkie gospodarstwa domowe w Polsce przez cały rok.

1 maja 2024 r. obchodzimy 20 - tą rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej. W tym dniu chcemy nie tylko przypomnieć, jak ważna w naszym codziennym życiu jest przynależność do wspólnoty Europejczyków, ale też świętować ten dzień wspólnie z Polkami i Polakami.

Dlatego mamy dla Was interaktywną mapę wszystkich inicjatyw, tak by każdy mógł znaleźć sposób na wspólne świętowanie w swoim sąsiedztwie. Wejdź na stronę www.20lat.eu i znajdź informacje, gdzie organizowane są wydarzenia w Twoim regionie.