NFOŚiGW dofinansował kwotą blisko 2 mln zł wykup przez Narwiański Park Narodowy (NPN) stawów rybnych wraz z gruntami przyległymi o łącznej powierzchni ok. 39 ha. Park skorzystał tu z przysługującego mu prawa pierwokupu. Działanie wpłynie na poprawę i równowagę lokalnych ekosystemów wodnych, w tym rzeki Narwi i jej dopływów. Powiększenie własności Parku o dodatkowe tereny - w połączeniu z dotychczasowo administrowanymi gruntami - pozwoli na wprowadzenie zabiegów ochronnych, które przyczynią się do zahamowania niekorzystnych zmian i powstrzymania spadku różnorodności biologicznej. Przekazane dofinansowanie niemal w całości pokryło koszt zakupu nowej działki ze stawami rybnymi oraz lasami, nieużytkami i pastwiskiem.
Część nabywanej nieruchomości to stawy rybne w Topilcu, które wybudowane zostały jeszcze przed utworzeniem Narwiańskiego Parku Narodowego. Pobór wody do stawów następuje z rzeki Czaplinianki, natomiast zrzut odbywa się do rzeki Narew (obecny właściciel stawów posiada pozwolenie na korzystanie z wody). Stawy rybne jako nienaturalne obiekty w środowisku przyrodniczym doliny Narwi, stanowią zagrożenie dla jakości jej wód i żyjących tam gatunków zwierząt. Ponadto zaburzają naturalną migrację ryb oraz innych organizmów wodnych pomiędzy Czaplinianką, a rzeką Narew. Są także miejscem występowania nierodzimych gatunków ryb, które mogą stamtąd migrować do ekosystemu rzeki Narwi, stanowiąc duże zagrożenie dla gatunków macierzystych.
Dodatkowo obszar ten stanowi miejsce rozrodu inwazyjnego gatunku fauny - wizona amerykańskiego.
Wykonanie pierwokupu przez Park spowoduje ograniczenie niekorzystnego wpływu zbiorników na lokalne ekosystemy poprzez zwiększenie ilości wody docierającej do Narwi, a także udrożnienie korytarza ekologicznego między nią i rzeką Czaplinianką, co korzystnie zwiększy różnorodność biologiczną. Wdrożenie działania ograniczającego zanieczyszczanie Narwi wodą (zrzucaną ze stawów) bogatą w związki azotu i fosforu będzie sprzyjać ochronie i harmonii procesów przyrody.
Przejęcie przez Park kontroli nad nowym zasobem naturalnym wniesie również pozytywne efekty w zakresie ochrony lokalnej fauny. Planowane do wykupu działki położone są w miejscu występowania 19 cennych gatunków zwierząt m.in. błotniaka stawowego, kropiatki, zielonki, podróżniczka, rybitwy czarnej, rybitwy białoczelnej, rybitwy białowąsej, dzięcioła średniego, dzięcioła czarnego, dzięcioła zielonosiwego, bielika, bociana białego, bociana czarnego, orlika krzykliwego, łęczaka, bataliona, kumaka nizinnego, wydry europejskiej i bobra europejskiego. Obszar ten jest bardzo cenny pod względem awifauny, szczególnie ptaków związanych z ekosystemami wodnymi i błotnymi.
Ograniczona zostanie ilość nierodzimych gatunków ryb w ekosystemie Narwi, a odpowiednie gospodarowanie terenem przyczyni się do wzmocnienia liczebności ich różnych gatunków, w tym gatunków naturowych: kozy, piskorza i różanki. Wsparta w ten sposób zostanie także populacja szczupaków, linów, karasi pospolitych i jaziów.
Dotacja dla przedsięwzięcia została przekazana Narwiańskiemu Parku Narodowemu ze środków własnych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego- Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
Do tej pory NFOŚiGW podpisał z Narwiańskim Parkiem Narodowym 13 umów o dofinansowanie pierwokupów i wykupów - na kwotę blisko 400 tys. zł, co pozwoliło nabyć 106,83 ha gruntów prywatnych i objąć je czynną, ścisłą ochroną - na rzecz zachowania w równowadze lokalnych ekosystemów.
Od początku realizacji tego typu projektów (w ramach ww. programu NFOŚiGW) podpisano 338 umów dofinansowania pierwokupów i wykupów w polskich Parkach Narodowych - dzięki czemu NFOŚiGW wypłacił ponad 85 mln zł umożliwiając Parkom nabycie od właścicieli prywatnych niemal 3 665 ha gruntów
Źródło
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
https://www.nfosigw.gov.pl/
